სტავრონიკიტას წმიდა მონასტერი

როგორც ჩანს სტავრონიკიტას მონასტერი მე-11 საუკუნის დასაწყისში უნდა იყოს დაარსებული. თუმცა, მე-13 საუკუნეში იგი გაუკაცრიელებულა, ხოლო მოგვიანებით კი ფილოთეოსის მონასტრის კელიად ქცეულა. 1536 წელს, პატრიარქის – იერემია პირველის – საეკლესიო დოკუმენტის შედეგად, იგი კვლავ მონასტრების რიცხვს შეუერთდა. 1960 წელს განხორციელებული მისი საფუძვლიანი რეორგანიზაცია, მთაწმინდური მოვლენების ახალი ეპოქის  დასაწყისზე  მიანიშნებს. ირკვევა, რომ მონასტრის კათოლიკონი (მთავარი, საკრებულო ტაძარი) წმიდა ნიკოლოზის სახელობისაა, იგი მე-11 საუკუნის ნაგებობას წარმოადგენს, მონასტრის აღდგენისთანავე განუახლებიათ, ხოლო მისი ფრესკები კი 1546 წელს შესანიშნავ მხატვარს – თეოფანე კრეტელს შეუსრულებია. სატრაპეზოში შემონახული ფრესკების მოხატვა ასევე თეოფანესა და მის გარემოცვას მიეწერება. მონასტრის უმნიშვნელოვანესს რელიკვიებს შორის გვხვდება წმიდა ნიკოლოზის სასწაულთმოქმედი მოზაიკური ხატი, რომელსაც „სტრიდასი“ ეწოდება.