ეკლესიაში ყველაფერი პატიოსანი ჯვრითაა დაბეჭდილი

ჭეშმარიტებაა, რომ ჩვენი უფლის ჯვარი იესო ქრისტეს ეკლესიასა და ქრისტიანთა ცხოვრებაში ყველაფერს აღნიშნავს. არაფერი შეიძლება მოხდეს ჩვენს წმიდა ეკლესიაში ან ჩვენს ღმრთისმოსავ ცხოვრებაში, რომ იგი არ იყოს იესო ქრისტეს პატიოსანი ჯვრით აღნიშნული. ღმრთიური ევქარისტიის საიდუმლო აღესრულება პატიოსანი ჯვრის ნიშნით. ცხონების პირველი საიდუმლო – წმიდა ნათლობა, სრულდება ასევე პატიოსანი ჯვრით, რომელსაც, ადამიანი მთელი ცხოვრების მანძილზე ატარებს. გარდა ამისა, ჯვრით აღინიშნება ყოველივე მთელი ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების მანძილზე, დაწყებული იმ წუთიდან რაჟამს გავიღვიძებთ და დამთავრებული იმ წუთამდე, რაწამს დავიძინებთ, ასევე დაწყებული იმ წუთიდან რაჟამს ამქვეყნად გავჩნდებით და დამთავრებული იმ წუთამდე რაჟამს უფალს მივაბარებთ ჩვენს სულს, სხვები კი ჩვენს ხრწნად სხეულს საფლავს მიაბარებენ.

ყოველივე ეს, რა თქმა უნდა, არ არის შემთხვევითი. არც იმისათვის ხდება, რომ ჩვენ ღმრთიური ძალა, ღმრთიური მფარველობა ან ღმრთაებრივი ლოცვა-კურთხევა მოვიპოვოთ. რა თქმა უნდა, ყოველივე ზემოთ აღნიშნულისთვისაც ხდება, მაგრამ თუკი უფრო ღრმად ჩავწვდებით მოვლენებს, მაშინ დავინახავთ, რომ ჯვარი ქრისტიანი ადამიანის ცხოვრებისა და ასევე ეკლესიის ცხოვრების განუყოფელი თანამგზავრია. რადგან სწორედ ჯვარია მართლმადიდებლური რწმენისა და ქრისტიანული ცხოვრების არსი. არა აქვს მნიშვნელობა, ვამბობთ ქრისტესმიერ ცხოვრებას თუ ვამბობთ იესო ქრისტეს ჯვრისმიერ ცხოვრებას, აქ ერთი და იგივეა ნაგულისხმები. იესო ქრისტეს ღვაწლი ხომ მისი ჯვრის გარეშე არ მოიაზრება. არც ქრისტიანი ადამიანის ცხოვრება მოიაზრება იესო ქრისტეს ჯვართან მონაწილეობის გარეშე. სწორედ ამის გამო, ქრისტიანულია, როდესაც ქრისტიანი ადამიანი ყოველივეს, რასაც კი აკეთებს, ქრისტეს ჯვრის სულით აკეთებს. ხოლო ყოველივე ის კი, რასაც ის იესო ქრისტეს ჯვრის სულის გარეშე აკეთებს, ხორციელია, ეგოისტურია, საკუთარი თავის სიყვარულის გამომხატველია, ღმრთის საწინააღმდეგოა და მას ღმრთის მადლთან არანაირი კავშირი არ გააჩნია.  მაშასადამე, არსებობს ცხოვრების ორი გზა, ქრისტეს ჯვრისმიერი და არა ქრისტეს ჯვრისმიერი. ის, რომელიც არ არის ქრისტეს ჯვრისმიერი გზა, არის ეგოისტური, ამქვეყნიური, ანთროპოცენტრული. ეს უკანასკნელი ცხოვრების ისეთი გზაა, რომელშიც ადამიანი მხოლოდ საკუთარი თავისთვის ცხოვრობს და არა უფლისათვის, არა მოყვასისათვის. ხოლო, იესო ქრისტეს ჯვრისმიერი გზა კი ცხოვრების ისეთი გზაა, რომლის გავლისას ადამიანი ცდილობს დაამარცხოს თავისი ხორციელი თვითშეგნება, დაამარცხოს ძველი ადამიანი, დაამარცხოს საკუთარი ეგოიზმი და იცხოვროს უფლისა და მოყვასისათვის.

და თუკი, იესო ქრისტეს ჯვარს ესოდენ დიდი ძალა აქვს, თუკი ქრისტეს  ჯვარზე სიკვდილს ესოდენ დიდი ძალა აქვს, ეს სწორედ იმიტომ, რომ ქრისტემ სწორედ თავის ჯვარზე გააცხადა ადამიანი, გააცხადა იგი მისი ნამდვილი ორბიტითა და ბუნებით. მან (იესო ქრისტემ) თავისი სრულყოფილი მორჩილებით, ჯვარზე გაკვრითა და სკვდილით  გამოასწორა ადამის ურჩობა, ადამის განდგომა, რომლის შედეგადაც ადამიანი დაშორდა ღმერთს. ადამიანის მთელი ტრაგედია ხომ ადამის ცოდვა და ეგოიზმი იყო, რამაც ის ღმერთს განაშორა. ადამის ამ დიდი ტრაგედიის გამოსწორება კი ღმრთის ძის ენით აღუწერელი განკაცებით მოხდა, რომლის მწვერვალიც  ქრისტეს ჯვარი იყო. და რამდენადაც სწორედ ქრისტეს ჯვრით იქნა გამოსწორებული ადამისა და ევას, ასევე ყველა ქრისტესმიერი ადამიანის  ყოველი შეცდომა, ამიტომაც არის იესო ქრისტეს ჯვარი ქრისტეს დიდი გამარჯვება ეშმაკზე, ცოდვასა და სიკვდილზე. სწორედ იმიტომ უფრთხის ეშმაკი ასე ძლიერ ქრისტეს ჯვარს, რომ ქრისტემ თავისი ჯვრით დაამარცხა ეშმაკის მიერ წამოწყებული ყველა საქმე, მისი ყველა მანქანა, მის მიერ ჩადენილი ყველა ეშმაკობა, ყველა ხრიკი, რომელთა მეშვეობითაც დატყვევებული ჰყავდა ადამიანთა მოდგმა. თუმცაღა, იესო ქრისტემ სწორედ იქ, ჯვარზე დაამარცხა იგი, მან თავისი უკიდეგანო თავმდაბლობითა და მამა ღმერთის სურვილისადმი სრულყოფილი მორჩილებით  გაანადგურა ეშმაკი.

ნათელია, რომ ჩვენ, როგორც ქრისტიან ადამიანებს იესოს ჯვრისმიერი ცხოვრების გზის გარდა არ გაგვაჩნია გადარჩენის სხვა საშუალება. მაშ ყოველ წუთს უნდა გავიზიაროთ იესო ქრისტეს თავმდაბლობა, ქრისტეს მსხვერპლი, უნდა დავამარცხოთ ჩვენი ვნებები, ჩვენი ეგოიზმი, ჩვენი საკუთარი არაჯანსაღი და ცოდვილი სურვილი. ყოველთვის როცა რაიმე ცოდვას ჩავდივართ, ან ვიჩენთ ეგოიზმს, სიამაყეს, ურჩობასა თუ ერთგვარ სურვილს, ჩვენს თავში ვუშვებთ ბოროტ გულისთქმას, ყოველ ჯერზე, როდესაც ვუმზერთ სხვა ადამიანს ეგოისტურად, ხორციელად ან გვსურს მისი ხელში ჩაგდება, ყოველ ასეთ წუთს ჩვენ ვღალატობთ იესო ქრისტეს ჯვარს, ვწყვეტთ ქრისტეს ჯვრისმიერ ცხოვრებას და ძველი ადამის ცხოვრების წესს ვაგრძელებთ, რომელიც არა ჯვრისმიერი, არამედ – ეგოცენტრულია.

მაგრამ მადლობა ღმერთს, რომ ყოველთვის როცა ეშმაკის ცდუნებით ვფიქრობთ-ხოლმე, რომ ჩვენი ბედნიერება მდგომარეობს იმაში, რომ არ ვიცხოვროთ იესო ქრისტეს ჯვრისმიერი ცხოვრებით, არამედ მივყვეთ ძველი ადამის გზას, გვიჩნდება სინანული. მადლობა ღმერთს, რომ არსებობს უფლის უდიდესი სიყვარული, სიყვარული რომელიც ჯვარზე გაცხადდა, ხოლო ჩვენ კი,  ჩვენი მონანიების მეშვეობით შეგვიძლია შეწყალება ვთხოვოთ უფალს და მაშინვე ისევ ხელახლა ვიპოვოთ სწორი გზა, ისევ შევუდეთ ჩვენს ჯვრისმიერ ცხოვრებას.

ალბათ შეგიმჩნევიათ, ძმანო ჩემნო, რომ ეს არის ეშმაკის ჩვეულებრივი წამოწყება და ერთგვარი საცდური. ეშმაკი ჩვეულებრივ გვაცდუნებს, რათა ვიფიქროთ, რომ ჩვენი ბედნიერებაა არ ვიცხოვროთ ჯვრისმიერი ცხოვრებით, არ ვუყუროთ სხვა ადამიანს, როგორც ღმრთის ხატს, როგორც ჩვენს ქრისტესმიერ ძმას, არამედ მას ვუცქიროთ ეგოისტურად, მას ვუყუროთ ხორციელად, მას ვუყუროთ იმისათვის, რომ გამოვიყენოთ იგი ჩვენი მიზნებისათვის, გვსურდეს რომ არა ვემსახუროთ მას, როგორც ეს უფალმა თქვა, არამედ ვეცადოთ მასზე გავლენა მოვახდინოთ. „ვითარცა ძე კაცისაჲ არა მოვიდა, რაითამცა იმსახურა, არამედ მსახურებად და მიცემად სული თვისი სახსრად მრავალთათვის“. თუმცა მერე რას ვხედავთ? ან რას ხედავს ხალხი, ვისაც ცხოვრების ეს გზა აქვს არჩეული? ხედავს, რომ ცხოვრების ამ არა ჯვრისმიერ გზაზე არ არსებობს ჭეშმარიტი მადლი და ადამიანის ნამდვილი ბედნიერება. ეშმაკი კი მიდის  და ადამიანს ყურში ამას ეჩურჩულება: „რად გინდა იცხოვრო ჯვრისმიერი ცხოვრებით? თუკი ასე იცხოვრებ, შენი ცხოვრება იქნება ჩამორჩენილი, სხვები საკუთარი მიზნებისამებრ გამოგიყენებენ, დაგცინებენ, გამოგწურავენ, სხვათა დასაცინი გახდები“. ეს ეშმაკის ხელობაა, ეს ეშმაკის ცდუნებაა. „ვერ იცხოვრებ შენც ისე, როგორც ყველა ცხოვრობს? გამოიყენე სხვები, შენი მიზნების სასარგებლოდ მოიხმარე, ნუ უყურებ სხვა ადამიანებს, როგორც ღმრთის ხატებს, არამედ უყურე მათ, როგორც ტკბობის ჭურჭლებს, იცხოვრე მხოლოდ შენი თავისთვის, ნუ იცხოვრებ ღმერთისთვის ან სხვა ადამიანებისთვის“.  უმწეო ადამიანი კი დაუჯერებს მის სიტყვებს, გაიზიარებს და იფიქრებს, რომ არა ჯვრისმიერ ცხოვრებაში იპოვნის ნამდვილ სიხარულსა და ნამდვილ შვებას. თუმცაღა ამაოდ, მაინც ვერ იპოვნის.

და აი, დღეს, კვლავ აღმართულია ჩვენი უფალი იესო ქრისტეს ჯვარი და მთელ სამყაროსა და ჩვენ ყველას გვპირდება, რომ თუკი ავირჩევთ ჯვარს, როგორც ჩვენი ცხოვრების წესს, მაშინ აღდგომის ღირსნიც გავხდებით, ვიპოვნით ჩვენს ჭეშმარიტ თავისუფლებასა და ნამდვილ შვებას უფლისა და ჩვენი ძმების სიყვარულში, მაშინ მოვიპოვებთ იესო ქრისტეს ჭეშმარიტ სიმშვიდეს. აი, სწორედ ამიტომაც, ვუყურებთ ჩვენს ღმრთისმოსაობასა და რწმენას, როგორც დიდ სასწაულს. სადაც ჯვარია, იქ აღდგომაცაა, ხოლო სადაც აღდგომაა, მას აუცილებლად წინ უნდა უძღოდეს ჯვარი. მაშასადამე, არსად არ იქნება აღდგომა, თუკი მანამდე არ იქნება იესო ქრისტეს ჯვარი.

ყოველივე ამას გადმოგვცემს ჩვენი წმიდა ეკლესია, ყველაფერი ეს მივიღეთ ჩვენი უფლის, ჯვარზე გაკრული და განკაცებული ღმერთის – იესო ქრისტეს ღვაწლის შედეგად, ასეთი ცხოვრება გაიარეს წმიდა მოციქულებმა, წმიდა მამებმა, ღირსმა ასკეტებმა და მეუდაბნოე ბერებმა, ყველა წმიდანმა, რომლებმაც ისე იცხოვრეს, როგორც იესო ქრისტეს ერთგულმა მსახურებმა, დაე, ვიცოდეთ, რომ სწორედ ეს არის ქრისტეს მთელი სახარება. სწორედ ამის გამო, ჩვენ, როგორც ქრისტიანები, ვცდილობთ ვიცხოვროთ ქრისტეს ჯვრისმიერი გზით. და ჩვენც, როგორც მონაზვნები, ამის გამო მოვილტვით აქ, ამ ღმრთივკურთხეულ უდაბნოში, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ამ წმიდა ადგილას, რათა გავიაროთ იესო ქრისტეს ჯვრისმიერი ცხოვრების გზა. სწორედ ამის გამოა, რომ დღეს განსაკუთრებულად ვგრძნობთ დღევანდელი დღის – პატიოსანი და ცხოველსმყოფელი ჯვართამაღლების დღესასწაულის მადლს.

როგორც ამ დღესასწაულისადმი მიძღვნილ ლოცვაში ვისმენთ რომელიც ეკლესიის ერთ-ერთი ძველი ლოცვათაგანია და რომელშიც შემდეგია ნათქვამი: „აღგვამაღლე ჩვენ, უფალო, ჭეშმარიტი ამაღლებით, რომელიც შენი ჯვრის მეშვეობით ხდება, შენი ჯვრის თანამონაწილეობით ხდება და დაგვიფარე ცრუ ამაღლებისაგან, რომლითაც სატანა გვაცდუნებს, რომ თითქოსდა იგი ჩვენ აღგვამაღლებს. ხოლო როდესაც მას ვუჯერებთ, ამაღლების სანაცვლოდ დამცირებას ვიღებთ და ჯოჯოხეთამდე ვმდაბლდებით“.

მაშ, ჩემო ძმანო და მამანო, დაე, უფალმა ჩვენ ყველას მოგვანიჭოს თავისი მადლი, რათა აღგვეხილოს ჩვენ სულთა თვალნი და ჩავწვდეთ იესო ქრისტეს ჯვრის ამ დიდ საიდუმლოს, რომელიც ვერ გაიაზრება ერთხელ ან ორჯერ. იგი დაუსრულებელი საიდუმლოა, რომელსაც ჩვენ უფლის მადლით მთელი ცხოვრების განმავლობაში ვსწავლობთ, ხოლო ის კი ისევ შეუცნობელი რჩება. და ყოველ ჯერზე, როცა მას განვიცდით, მაინც ამას ვამბობთ: „ჯერ კიდევ არ შეგვიცვნია“. ყოველ ჯერზე, როცა მას გემოს ვუსინჯავთ, კიდევ უფრო მეტად გვინდა მისით ტკბობა და მისი შეცნობა,  კიდევ უფრო მეტად ჩვენს დაცემასა და ჩვენს უძლურებაში.

დაე, უფალმა ინებოს, რომ ყოველთვის ჯვარცმული ღმერთის ფერხთით ვიყოთ, ვსწავლობდეთ ჩვენი უფლის ჯვარზე სიკვდილის უდიდესსა და საშინელ გაკვეთილს და ამ გზით მივიღოთ მონაწილეობა მის სიცოცხლის მომნიჭებელ აღდგომაში. დაე, უფალმა ინებოს, რომ ვიყოთ ჯვარზეაღმდგარი ქრისტიანები და ჯვარზეაღმდგარი მონაზვნები.

ეს სიტყვა წარმოთქმულია ჯვართამაღლების დღესასწაულზე (1986)

წყარო: საუბრები  საუფლო და ღმრთისმშობლის უძრავ დღესასწაულებზე (1981-1991 წლები), პირველი გამოცემა, 2015 წელი, ღირსი გრიგოლის წმიდა მონასტერი)